Zero-Based Budget

ნულზე დაფუძნებული ბიუჯეტი: ბიუჯეტირების მეთოდი, სადაც ყველა ხარჯი გამართლებულია ნულიდან ყოველი პერიოდის განმავლობაში, წინა ასიგნებების მიუხედავად.

ნულზე დაფუძნებული ბიუჯეტი (ZBB) არის ბიუჯეტირების მეთოდი, სადაც ყველა ხარჯი უნდა იყოს დასაბუთებული ნულიდან ყოველი ახალი ბიუჯეტის პერიოდისთვის (ჩვეულებრივ ყოველწლიურად). ეს ნიშნავს, რომ ყოველი ხარჯი, განურჩევლად იმისა, იყო თუ არა იგი წინა ბიუჯეტში გათვალისწინებული, საჭიროებს გულდასმით შეფასებას და დამტკიცებას მისი ამჟამინდელი აუცილებლობისა და ორგანიზაციულ მიზნებთან შესაბამისობაში.

აქ მოცემულია ZBB-ის რამდენიმე ძირითადი მახასიათებელი:

ფოკუსირება დასაბუთებაზე: ყოველი ხარჯი მოითხოვს მკაფიო დასაბუთებას მისი არსებობისა და მოსალოდნელი წვლილისთვის ორგანიზაციის მიზნებში.
აქტივობაზე დაფუძნებული ხარჯთაღრიცხვა: ხარჯები მიეკუთვნება კონკრეტულ აქტივობებს და ფუნქციებს მათი ნამდვილი მამოძრავებლების გასაგებად.
პრიორიტეტიზაცია: რესურსები პირველ რიგში გამოიყოფა ყველაზე მაღალი გავლენისა და ღირებულების მქონე აქტივობებზე.
მოქნილობა: ბიუჯეტირება უფრო მოქნილი და ადაპტირებულია ცვალებად გარემოებებთან შედარებით ტრადიციულ მეთოდებთან შედარებით.
ZBB-ის უპირატესობები:

ხარჯების ოპტიმიზაცია: ხელს უწყობს ყველა ხარჯის კრიტიკულ ანალიზს, რაც პოტენციურად იწვევს ხარჯების დაზოგვას.
გაუმჯობესებული ეფექტურობა: ამახვილებს რესურსებს აქტივობებზე, რომლებიც უშუალოდ უწყობს ხელს მიზნების მიღწევას, რაც ხელს უწყობს ეფექტურობას.
გაზრდილი გამჭვირვალობა: უფრო მკაფიო გაგება იმისა, თუ როგორ გამოიყენება რესურსები და რატომ.
უკეთესი გადაწყვეტილების მიღება: წაახალისებს მონაცემებზე ორიენტირებული გადაწყვეტილებების დასაბუთებასა და მოსალოდნელ შედეგებზე დაყრდნობით.
ZBB-ის გამოწვევები:

შრომატევადი: ZBB დანერგვა და შენარჩუნება შეიძლება იყოს დროში ინტენსიური და მოითხოვს მნიშვნელოვან ძალისხმევას.
ცვლილებებისადმი წინააღმდეგობა: შეიძლება შეექმნას წინააღმდეგობა თანამშრომლების მხრიდან, რომლებიც მიჩვეულია ბიუჯეტის შედგენის ტრადიციულ მეთოდებს.
მონაცემთა მოთხოვნები: შეიძლება მოითხოვოს დეტალურ მონაცემებსა და რესურსებზე წვდომა ყველა ხარჯის ეფექტურად დასაბუთებისთვის.